معرفی استان فارس

معرفی استان فارس:

اطلاعات کلی
مرکز استان: شیراز
مساحت :     ۱۳۳٫۱۰۰ ک‌م
شمار شهرستان‌ها:  27
زبان(های) اصلی:     فارسی ٬ ترکی ٬ لری

بقیه در ادامه مطلب

استان فارس یکی از استانهای کشور ایران است، مرکز آن شیراز است.

فهرست مندرجات


    * ۱ نام
    * ۲ تاریخ
    * ۳ جغرافیا
    * ۴ آب و هوا
    * ۵ جمعیت
    * ۶ زبان‌ها
    * ۷ اقتصاد
          o ۷.۱ صنایع و محصولات
    * ۸ حمل و نقل
          o ۸.۱ راه هوایی
          o ۸.۲ راه آهن
          o ۸.۳ آزاد راه و بزرگراه
    * ۹ گردشگری
    * ۱۰ صنایع دستی
    * ۱۱ سوغات
    * ۱۲ فارس در کنکورها و المپیادها
    * ۱۳ نیروگاه‌ها و پتروشیمی‌ها
    * ۱۴ دانشگاه‌ها
          o ۱۴.۱ علما و مراجع
          o ۱۴.۲ شاعران
          o ۱۴.۳ دانشمندان
          o ۱۴.۴ سیاستمداران
          o ۱۴.۵ پادشاهان
          o ۱۴.۶ ورزشکاران
          o ۱۴.۷ شخصیّت‌های علمی امروز استان
          o ۱۴.۸ بازیگران و کارگردانان و گویندگان
    * ۱۵ ورزش
          o ۱۵.۱ تیم‌های فارس در لیگ‌های برتر
    * ۱۶ مکان‌ها
          o ۱۶.۱ جاذبه‌ها و آثار تاریخی
          o ۱۶.۲ گردشگاه‌ها
    * ۱۷ تقسیمات کشوری
    * ۱۸ نگارخانه


نام

فارس و فارسی شکل عربی شده پارس و پارسی هستند. نام زبان فارسی برگرفته از نام قدیم این منطقه، پارس بزرگ، است که به علت حکومت شاهان هخامنشی به کل منطقهٔ ایران اعمال می‌شد.

در زمان زندیه کریم خان زند مایل بود نام رسمی این قسمت از سرزمین زیر حکومت خود را به پاپون تبدیل کند که نزدیکانش  با این نظر او مخالفت کردند.

 تاریخ
نقش برجسته ساسانی در بیشاپور

استان فارس مرکز امپراتوری بزرگ هخامنشیان به پایتختی پاسارگاد و تخت جمشید بوده است. پیش از اسلام دو پادشاه بزرگ ایرانی به نام‌های کورش بزرگ و اردشیر بابکان از این ناحیه برخواستند و به ترتیب سلسله‌های بزرگ هخامنشی و ساسانی را پدید آوردند. اسکندر نیز بعدها تعدادی شهر در این استان تأسیس کرد. فارس بین سلسله‌های بسیاری دست به دست شد و آثار باستانی و تاریخی زیادی از آن‌ها به جای ماند که هر کدام به عنوان میراث جهانی ارزش‌های خود را دارند و بازگوکننده تاریخ فارس، ایران و غرب آسیا هستند. ویرانه‌های پاسارگاد، بیشاپور، تخت جمشید، حمام خانه دهکهنه، شهر گور و کاخ اردشیر بابکان هـمگی بیانگر این موضوع است. بعد از اسلام نیز استان فارس مرکز سلسله‌های آل بویه و زندیه بوده است و در دوران قاجاریه نیز از مراکز مهم حکومتی بوده است.همچنین در دوره ساسانیان، کازرون و بیشاپور پایتخت ایران بوده اند.
 

جغرافیا
طبیعت استان فارس

استان فارس تقریباً در جنوب ایران قرار دارد. از شمال به استان اصفهان، از شرق به استان یزد و استان کرمان، از جنوب به استان هرمزگان، از غرب به استان بوشهر و از شمال غربی به استان کهگیلویه و بویراحمد محدود است. پهناوری آن ۱۳۳٬۱۰۰ کیلومتر مربع و میانگین بلندی آن از سطح دریا ۱۵۴۰ متر است. بلندترین قله فارس کوه بل واقع در جنوب شهر اقلید است که در تمام فصول گرم سال پوشیده از برف است.


آب و هوا

سه ناحیه آب و هوایی گوناگون در استان فارس وجود دارد. نخست ناحیه کوهستانی شمال و شمال غربی با زمستان‌های نسبتاً سرد و تابستان‌های معتدل. دوم نواحی مرکزی و غربی با زمستان‌های نسبتاً بارانی و معتدل و تابستان‌های گرم و خشک. ناحیه سوم در جنوب و جنوب شرقی دارای زمستان‌های معتدل و تابستان‌های بسیار گرم است.
تخت جمشید

 جمعیت

جمعیت استان بر پایهٔ آخرین سرشماری در سال ۱۳۸۵ به تعداد ۴٬۳۳۶٬۸۷۸ نفر بوده است که در شهریور ماه سال ۱۳۸۹ به ۴،۵۲۸،۵۱۴ نفر رسیده است و شهرستان شیراز با ۱٬۷۴۹٬۹۲۶ نفر بیش از ۳۹٪ جمعیت استان را در خود جای داده‌است. پس از شیراز شهرستان‌های مرودشت با ۳۱۰٬۵۴۰ نفر و کازرون با ۲۷۸٬۳۴۳ نفر و جهرم با ۲۱۱٬۳۳۱ نفر پرجمعیت ترین شهرستان‌های استان هستند.

 
 زبان‌ها

زبان بیشینهٔ مردم استان زبان فارسی است. اما گویش‌هایی مانند لارستانی و خنجی، قشقایی، سیوندی، دوانی و لری و اردکانی و کهمره ای(بککی) نیز در این استان رواج دارد.که گویش اردکانی در ایران منحصر به فرد بوده واین گویش باز مانده از پارسی پهلوی است . گویش مردم سیوند فارس به دلیل آمیخته نشدن با عربی و تعلق به زبان‌های ایرانی شاخهٔ شمال غربی درخور اهمیت است. گویش لارستانی که با زبانهای فارسی، لری و تاتی هم‌خانواده‌است. عشایر قشقایی به زبان ترکی قشقایی سخن می‌گویند. زبان ترکی قشقایی و آذربایجانی از یک خانواده‌اند. گویش لری نیز در شهرستان‌های ممسنی، رستم و بخش هایی از سپیدان رواج دارد.

 اقتصاد

اقتصاد استان فارس بر پایه کشاورزی بنا شده و صنعت سهم نا چیزی در اقتصاد استان ایفا می‌کند. استان فارس مرکز تولید گندم، مرکبات و انجیر ایران است.

صنایع و محصولات

مهمترین فرآورده‌های کشاورزی استان فارس شامل غلات (گندم و جو)، مرکبات، میوه‌جات، خرما، چغندرقند، پنبه، ذرت، انجیر و زعفران می باشد. صنایع پتروشیمی، پالایشگاه نفت، لاستیک‌سازی، صنایع الکترونیک و قند، و سیمان از مهم‌ترین صنایع استان فارس به شمار می‌آیند.فلفل ظفرآباد از محصولات کشاورزی معروف این استان است.آبلیموی داراب و جهرم نیز که معمولاً به نام سوغات شیراز شناخته می شود، دارای شهرت زیادی است.استان فارس از سال ۱۳۵۷ تا کنون رتبه نخست تولید گندم در کشور را به خود اختصاص داده است. شهرستانهای اقلید و مرودشت دارای رتبه نخست تولید این محصول پرارزش هستند. در شهرستان سپیدان بزرگترین وبیشترین ومشهورترین کارخانجات آب معدنی کشور وجود دارد که بعضا به خارج از کشور صادر میشود. کارخانه سیمان داراب یکی از بزرگترین کارخانه های تولید سیمان در ایران است که سیمان آن از کیفیت بالایی برخوردار است. نیروگاه سیکل ترکیبی جهرم نیز در حال تکمیل است که هم اکنون سیکل گازی آن در حال بهره برداری است .

 حمل و نقل
 راه هوایی

استان فارس دارای ۳ فرودگاه بین‌المللی در شهرهای شیراز، لار و لامرد که ارتباط شهرهای لار و لامرد را به صورت هوایی با کشورهای حاشیه خلیج فارس ه بصورت هوایی تعریف مینماید. چند فرودگاه محلی نیز در شهرهای داراب، فسا و جهرم قرار گرفته است.فرودگاه اقلید نیز در آینده ای نزدیک به بهره برداری می رسد.
راه آهن

پس از گذر حدود ۸۰ سال از ورود راه آهن به ایران، قطعه ای از خط ریلی شیراز - اقلید اصفهان در ۱۴ خرداد سال ۱۳۸۸ به بهره برداری آزمایشی رسید و استان فارس بعنوان یکی از آخرین استان‌های ایران به شبکه حمل و نقل ریلی کشور پیوست ولی هم اکنون به دلیل تکمیل نشدن خط ریلی و نبود تجهیزات کافی به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد.عملیات قطار شیراز - بندر بوشهر نیز در سال ۱۳۸۷ در دو قطعه از سمت بوشهر شروع شده است. مطالعات قطار شیراز - کرمان . شیراز - کازرون - نورآباد ممسنی - اهواز و شیراز - یزد -اقلید- یاسوج در حال انجام است.
آزاد راه و بزرگراه

در استان فارس تنها ارتباط شیراز با اصفهان بصورت بزرگراه تعریف شده‌است و در این استان آزادراه وجود ندارد. عملیات ساخت آزادراه شیراز - اصفهان از سال ۱۳۸۷ شروع شده‌است که بهره برداری از آن فاصله شیراز تا اصفهان حدود ۱۲۰ کیلومتر کاهش می‌یابد. بزرگراه شیراز به اردکان بعلت منطقه گردشگری نیز در دست احداث است که با کامل شدن ان حجم ترافیک را بخوبی کاهش خواهد داد. همچنین بزرگراه خنج-لامرد با قید احداث تونل و کاهش ۷۰ کیلومتری مصافت، با حضور استان دار فارس و تعدادی از مقامات کشور در تیر ماه ۸۹ کلنگ زنی شد . ضمنا از تلاشهای بی دریغ نماینده فعال مرحوم دکترحیاتی نیز نباید گذشت.

گردشگری

پیست اسکی پولادکف در شهرستان سپیدان (80 کیلومتری شمال شیراز)
تفرجگاه بوان در نورآباد ممسنی، شمال غربی استان فارس

استان فارس با داشتن بیش از ۲۲۸ جاذبه طبیعی و گردشگری از استان‌های مبدا گردشگران داخلی و خارجی محسوب می‌شود.

صنایع دستی

قلمزنی نقره، قلابدوزی با ابریشم، خاتم کاری، شیشه گری و سایر انواع صنایع دستی، گیوه بافی، سفالگری، قالیچه، جاجیم (فرش نفیس بافته از پشم و پنبه)، گلیم (فرش بافته از موی بز)
سوغات

در شیراز آبلیمو و عرقیجات تهیه می‌شود. شیراز هم‌چنین به خاطر یک نوشیدنی خاص به نام فالوده شهرت دارد.از سوغات کازرون نیز می توان به کباب و ترشی و مسقطی اشاره نمود. از دیگر سوغات مهم استان می‌توان به انواع شیرینی‌ها چون حلوا ارده، نان یوخه، لوز، مسقطی، حاجی بادام و کماچ فسا و همچنین گلاب و عرقیات میمند اشاره نمود.همچنین می توان از گردوی اقلید و بوانات و زعفران اقلید و انجیر استهبان بعنوان دیگر سوغات استان نام برد.

فارس در کنکورها و المپیادها

در کنکور ۸۸، استان فارس با ۲۱ رتبه زیر صد در سه رشته علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی، رتبه چهارم کشور را پس از استان‌های تهران، اصفهان و مازندران از نظر تعداد به دست آورد. این رتبه‌ها از شهرستان‌های شیراز، کازرون و جهرم بودند.این در حالیست که اکثریّت شهرستان‌های این استان، با وجود نبود امکانات و فقط به دلیل رتبه‌های درخشان سال‌های گذشته، جزو منطقه ۲ کنکور محسوب می‌شوند.همچنین حسین پاسبانی، جوان اهل کازرون، در سال ۸۷ موفّق به دریافت مدال برنز المپیاد جهانی ریاضی شد و افتخاری دیگر برای فارس آفرید.این استان همچنین دارای مدارس سمپاد در شهرهای شیراز، کازرون، جهرم و لار و مدارس نمونه دولتی در شهرهای کازرون، شیراز، جهرم، لار، استهبان، فسا و آباده است. 

نیروگاه‌ها و پتروشیمی‌ها

نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون در دهستان بلیان، سومین نیروگاه بزرگ ایران است.همچنین نیروگاه سیکل ترکیبی جهرم با ظرفیت کامل ۱۴۲۰ مگاوات و نیروگاه قائمیه در شهرستان کازرون نیز در حال تکمیل شدن است . بخش گازی نیروگاه جهرم هم اکنون در حال بهره برداری است . همچنین پالایشگاه مهمّ این استان پالایشگاه گاز پارسیان شهرستان مهر است.ساخت نیروگاه ۱۰۰۰ مگاواتی گازی خنج که محل گذر دوخط اصلی چهارم وهشتم گاز سراسری از پارس جنوبی به مرکز کشور است، بزودی آغاز می شود


دانشگاه‌های دولتی شیراز و علوم پزشکی شیراز و جهرم و فسا از مهمترین دانشگاه‌های این استان هستند.در بین دانشگاه‌های آزاد نیز می توان به سومین دانشگاه آزاد معتبر ایران، واحد کازرون اشاره کرد که در بعضی از رشته‌ها و به ویژه پزشکی از سرتاسر ایران، دانشجویان زیادی دارد.


   
صنایع مخابرات ایران
غیردولتی    
آزاد اسلامی
   
اقلید • ارسنجان • استهبان • آباده  • داراب • جهرم • سپیدان • شیراز • خنج • علوم و تحقیقات • فیروزآباد • کازرون • لارستان • لامرد • مرودشت • نورآباد ممسنی • نی ریز • سده • بیضا • زرین دشت • زاهدشهر • زرقان • سروستان • خرامه • داریون • کوار • صفاشهر • فسا • فراشبند • قیر و کارزین • میمند • اوز • بیرم • گراش • پاسارگاد
غیرانتفاعی
   
آپادانا • ارم • اندیشه جهرم • پاسارگاد • پارس مهر • آباده • تابناک لامرد • حافظ • زند • هنر
آموزش از راه دور    
پیام نور
   
اقلید • استهبان  • اوز • بوانات • جهرم • خنج • خرامه • داراب • شیراز • فسا • فیروزآباد • کازرون • نودان • خشت • صفاشهر • لامرد • نورآباد ممسنی • مرودشت • نی ریز • رستم • آباده طشک • ارسنجان • اشکنان • بیرم • بیضا • خاوران • زاهدشهر • زرقان • زرین دشت • سپیدان • سرچهان • سروستان • پاسارگاد • ششده و قره بلاغ • فراشبند • قیر و کارزین • کوار • گله دار • لار • مرودشت • مهر • نی ریز

علما و مراجع

    * آیت‌الله میرزای شیرازی
    * آیت‌الله مکارم شیرازی:شیراز : مرجع تقلید
    * مفتی شیخ عبدالسلام خنجی:خنج مقلب به «قطب الأولیاء» پیشوای اهل سنتِ فارس و هرمزگان
    * آیت‌الله سید عبدالحسین دستغیب شیرازی
    * آیت‌الله محی‌الدین حائری شیرازی:شیراز نماینده سابق ولی فقیه در استان فارس
    * آیت‌الله بهاءالدین محلاتی
    * آیت‌الله اسدالله ایمانی:کازرون نماینده فعلی ولی فقیه در استان فارس


 شاعران

    * حافظ
    * سعدی
    * وصال شیرازی
    * قاآنی شیرازی
    * نصرالله مردانی
    * عرفی شیرازی
    * بیدل شیرازی
    * باربد جهرمی
    * وصاف شیرازی
    * بابا فغانی شیرازی
    * بیژن سمندر

 دانشمندان

    * سلمان فارسی:کازرون
    * حسین منصور حلاج
    * ابن باکویه مشهور به باباکوهی
    * ابن خفیف شیرازی
    * شاه داعی الله
    * ملاصدرا
    * سیبویه زاده‌ی بیضا، سیبویه نخستین فردی بود که برای زبان عربی صرف و نحو (گرامر) نوشت و صداها را در این زبان مشخص ساخت.
    * قطب الدین کازرونی
    * استاد عیسی شیرازی نقشه‌نویس، معمار تاج محل
    * امانت خان شیرازی طغرانویس، خطاط کتیبه‌های تاج محل
    * روزبهان بقلی فسایی
    * لطفعلی صورتگر شیرازی
    * بهجت‌العلمای کازرونی
    * شیخ ابواسحاق کازرونی
    * محمد شفیع کازرونی
    * جلال‌الدین دوانی کازرونی
    * شیخ امین‌الدین بلیانی کازرونی

 سیاستمداران

    * سید ابراهیم امینی
    * جواد اطاعت
    * جمیله کدیور
    * محسن کدیور
    * عباسعلی کدخدایی (سخنگوی شورای نگهبان)

پادشاهان

    * کورش کبیر:پاسارگاد
    * خشایارشاه فرزند داریوش بزرگ و آتوسا دختر کورش کبیر است
    * داریوش
    * شاپور ساسانی:کازرون
    * شاه شجاع
    * کریم خان زند
    * لطفعلی خان زند
    * آغا محمد خان قاجار
    * الله وردی خان سازنده آثاری چون مدرسه و پل خان بر روی رودخانه کر و پل الله وردی خان(سی و سه پل اصفهان)

ورزشکاران

    * افشین پیروانی (بازیکن سابق تیم ملی فوتبال ایران، برق شیراز و باشگاه پرسپولیس و همچنین سرمربی سابق (موقتی) باشگاه پرسپولیس):شیراز
    * غلامحسین پیروانی:شیراز
    * مهدی رجب زاده(بازیکن مس کرمان و سابق تیم ملّی ایران):کازرون
    * مهرزاد معدنچی(بازیکن سابق تیم ملّی ایران):اردکان
    * سیاوش اکبرپور(بازیکن استقلال تهران و سابق تیم ملّی ایران):شیراز
    * سیدمهدی رحمتی (بازیکن سابق تیم فوتبال استقلال تهران وفعلی سپاهان اصفهان و تیم ملّی ایران):شیراز
    * محمد ابراهیمی بازیکن تیم فوتبال تراکتورسازی تبریز :کازرون
    * امیدرضا روانخواه(بازیکن استقلال):فیروزآباد
    * فرید عابدی (بازیکن سابق تیم ملی دانشجویان، برق شیراز و باشگاه راه آهن):فیروزآباد

 شخصیّت‌های علمی امروز استان

    * غلامحسین نوذری:کازرون (وزیر سابق نفت)
    * محمد سلیمانی:کازرون (وزیر سابق ارتباطات و بهترین استاد دانشگاه ایران در سال های گذشته)
    * رضایی :کازرون(عضو ارشد ناسا)
    * رضا ملک زاده:کازرون (وزیر سابق بهداشت)
    * شاهین محمدصادقی:کازرون (مشاور رییس جمهور)
    * فیروز نادری:کازرون

 بازیگران و کارگردانان و گویندگان

    * محمود پاک نیت:کازرون بازیگر
    * فرشاد فرشته حکمت:کازرون کارگردان
    * شهرام قائدی:قیر و کارزین بازیگر
    * محمدرضا سرشار:کازرون گوینده
    * گوهر خیراندیش:شیراز بازیگر
    * جمشید اسماعیل‌خانی:شیراز بازیگر
    * امین تارخ:شیراز بازیگر
    * چکامه چمن ماه:شیراز بازیگر
    * کتایون ریاحی:شیراز بازیگر
    * قربان نجفی:فیروزآباد بازیگر

ورزش


فوتبال:فجر سپاسی شیراز, برق شیراز

هندبال:پتروشیمی کازرون، هیئت هندبال فارس

فوتسال:ارژن فارس، صدرای شیراز

بسکتبال:لوله a.s شیراز

 مکان‌ها جاذبه‌ها و آثار تاریخی

    * چشمه رسول الله اقلید
    * چشمه چغرسیاه اقلید
    * قدمگاه امام رضا(ع)اقلید
    * تخت جمشید
    * آرامگاه حافظ
    * آرامگاه علامه دوانی کازرونی
    * آرامگاه سعدی
    * آرامگاه ناصر دیوان کازرونی
    * بازار قیصریه لار
    * حمام نشاط لار
    * آتشکده کازرون
    * قلعه اژدها پیکر
    * برج ننه نادر
    * باتلاق گور بهرام اقلید
    * تنگه براق اقلید
    * دارابگرد
    * کاخ اردشیر بابکان
    * کاخ ساسانی سروستان
    * آتشکده جهرم معروف به قدمگاه
    * سر در قدیمی مسجد جامع خنج
    * آتشکده آذرخش داراب
    * غار سنگتراشان جهرم
    * چنار هزار ساله استهبان
    * دروازه قرآن
    * باغ نظر
    * بنای نارنجستان قوام الملک
    * باغ دلگشا
    * دریاچه کافتر اقلید
    * نقش رستم
    * فهلیان و کوه سه‌تلان
    * نقش رجب
    * پاسارگاد
    * حوضچه دختر گبر شهرستان اقلید
    * خانه زینت الملوک
    * خانه مقدس
    * ارگ کریمخان
    * بیشاپور
    * تمب بت
    * مجموعه هفت برکه گراش
    * برج‌های سنگی
    * بازار وکیل
    * بازار مسگرها
    * بازار مشیر نو
    * بازار جهرم
    * بازار کازرون
    * بازار داراب
    * قلعه دختر
    * سیوند
    * حرم شاهچراغ
    * حمام وکیل
    * مسجد وکیل
    * مسجد جامع داراب
    * مسجد جامع اردکان فارس
    * مسجد ولی عصر اردکان فارس
    * مسجد جامع جهرم
    * مسجد جامع فسا
    * مسجد جامع میمند
    * مسجد جامع اسیر
    * مسجد جامع کبیر نی‌ریز
    * مسجد جامع جویم
    * مسجد عتیق
    * مسجد و مدرسه خان جهرم
    * سرای مشیر
    * حرم پیر مراد داراب
    * حرم علی بن حمزه
    * آرامگاه شاه شجاع
    * امام زاده اقا سید غازی اردکان
    * قلعه همایون دژ گراش
    * مسجد نصیرالملک
    * موزه پارس
    * موزه تاریخ طبیعی فارس
    * برکه کَل گراش
    * باغ هفت‌تنان (موزه سنگ‌های تاریخی)
    * کلیسای ارامنه
    * کلیسای شمعون غیور
    * مدرسه خان
    * آرامگاه خواجوی کرمانی
    * اشکفت بلند
    * سرای مشیر
    * امامزاده اسماعیل میمند
    * بند بهمن کوار
    * آتشکده کاریان جویم
    * کاخ‌لیدوما
    * کاروانسرای شهر بنارویه

 گردشگاه‌ها


    * دریاچه پریشان
    * باغ ارم
    * باغ عفیف آباد
    * باغ دلگشا
    * باغ نظر
    * باغ جهان نما
    * چشمه رسول الله اقلید
    * غار سنگ شکنان جهرم
    * قلعه گبری جهرم
    * قدمگاه کوروش جهرم
    * مسجد جامع جهرم
    * دریاچه کفه خنج
    * امامزاده فضل بن موسی(ع) برادر اصلی امام هشتم(ع) جهرم
    * گلستانهای محمدی میمند
    * بهشت گمشده
    * نرگس زار
    * پیست اسکی اردکان فارس
    * ابشار مارگون اردکان فارس
    * تنگ تیزاب اردکان فارس
    * تنگ لله بخش جاوید ممسنی
    * چله گاه بزرگ و کوچک در اردکان فارس
    * پیست اسکی پولاد کف
    * دشت برم
    * آبشار مارگون اردکان فارس
    * ابشار طارم نی ریز
    * خرمن کوه فسا
    * تنگ آتشگاه میمند
    * آبشار رحمت آباد جویم
    * چشمه سرچشمه جویم
    * چشمه قهری استهبان
    * آبشار استهبان
    * انجیرستان استهبان
    * چشمه پازهری استهبان
    * پله گربه ای استهبان

 تقسیمات کشوری


   1. آباده
   2. استهبان
   3. اقلید
   4. بوانات
   5. جهرم
   6. داراب
   7. رامجرد
   8. زاهدشهر
   9. سپیدان
  10. شیراز
  11. فسا
  12. فیروزآباد
  13. سعادت شهر
  14. سروستان
  15. صفاشهر
  16. مهر
  17. خرامه
  18. کازرون
  19. گراش
  20. لار
  21. لامرد
  22. مرودشت
  23. ممسنی
  24. خنج
  25. نیریز
  26. رستم

 نگارخانه

     *      شاه‌چراغ (شیراز)
    *      مسجد نصیرالملک (شیراز)
    *      مسجد وکیل (شیراز)